CHÚA NHẬT X THƯỜNG NIÊN MÌNH VÀ MÁU THÁNH CHÚA KI-TÔ_Suy niệm Tin Mừng Mc 14:12-16.22-26

‘Ăn Lễ’ Vượt Qua

            Thánh Thể là bữa tiệc Vượt Qua, điều này tôi đã được nghe nói tới nhiều lần, nhưng lại có quá ít dịp tìm hiểu và đào sâu nội dung đích thực của nó. Tại sao Bí Tích Thánh Thể trước hết phải là một ‘bữa tiệc’ chứ không phải là ‘bánh rượu’ trở nên ‘Mình và Máu Thánh Chúa’?

Thời điểm Đức Giê-su ăn bữa biệt ly với các môn đệ được Mác-cô xác định là ‘ngày thứ nhất trong tuần Bánh Không Men, là ngày sát tế chiên Vượt Qua’ (như vậy ngay cả việc xác định hôm đó là thứ năm (Tuần Thánh) cũng chỉ là một ước lệ?); ngoài ra Thánh Sử Mác-cô còn tường thuật việc chuẩn bị cho bữa tiệc này với khá nhiều chi tiết tỉ mỉ khác nữa. Nếu quả là như thế thì việc Đức Giê-su lập bí tích Thánh Thể trong ngày sát tế chiên Vượt Qua đâu chỉ đơn thuần là trùng hợp ngẫu nhiên về thời gian. ‘Đây là mình Thầy… đây là máu Thầy’ của Tân Ước phải có mối liên hệ rất chặt chẽ với ‘chiên Vượt Qua’ giải phóng dân riêng khỏi ách nô lệ, và với cuộc xuất hành tiến về đất hứa của Cựu Ước. Phải là người Do Thái đích thực như các môn đệ ta mới hiểu được ý nghĩa của việc ăn lễ Vượt Qua. Họ thực sự ăn lễ, chứ không chỉ ‘mừng lễ’. Mỗi gia đình ăn thịt chiên nướng với rau đắng và bánh không men, họ ‘ăn’ sự giải thoát của toàn dân, của chính mình cũng như của bạn bè thân quyến. Thịt chiên họ cùng nhau ăn, và máu chiên họ rẩy trên mình như một tập thể, lặp lại việc bôi máu trên ngưỡng cửa ngày xuất hành ra khỏi đất Ai Cập. Đối với họ, cuộc giải phóng này liên quan tới đời sống từng người, tới lịch sử của cả một dân tộc. Chính vì thế mà trải qua hàng nghìn năm, người Do Thái vẫn trang trọng ăn lễ Vượt Qua của giải phóng.

Cái chết thập giá của Đức Giê-su chính là thực hiện giao ước Xuất Hành tới mức toàn diện và hoàn hảo nhất; còn giao ước Si-nai, với việc rảy máu thú vật trên dân và đón nhận lề luật, chỉ là thể hiện được sự giải phóng trong một giới hạn nào đó (xem Xh 24:7-8). Nếu dân Do Thái ăn chiên và rảy máu chiên trên mình để tưởng nhớ và tham dự vào cuộc xuất hành giải phóng mang tính xã hội và chính trị (thoát khỏi ách thống trị của bạo chúa Pha-ra-ô), thì Ki-tô hữu ăn thịt và uống máu Chiên Vượt Qua là để tưởng niệm và thông phần vào ơn cứu độ sung mãn và dứt điểm. “Chẳng bao giờ Thầy còn uống sản phẩm của cây nho nữa, cho đến ngày Thầy uống thứ rượu mới trong Nước Thiên Chúa”. Đức Giê-su muốn ăn lễ Vượt Qua của Người với các môn đệ thân yêu vào chính ‘ngày thứ nhất trong tuần Bánh Không Men, là ngày sát tế chiên Vượt Qua’ là thế. Trong cả hai cử hành Vượt Qua, ăn là công việc chủ yếu. Chỉ thị Vượt Qua của Cựu Ước xác định rất rõ ràng ai mới được ăn và ai không được ăn, đồng thời qui định tỉ mỉ phải ăn như thế nào, theo cách nào (xem Xh 12:43-51). Mác-cô, trong tường thuật về bữa tiệc ly biệt, cũng không thể bỏ qua các chi tiết ăn uống tỉ mỉ: ‘Người cầm lấy bành, rồi bẻ ra, trao cho các ông; Người cầm chén rượu…, trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này’. Đặc biệt hơn, khi triển khai đề tài ‘bữa tiệc của Chúa, bữa tiệc huynh đệ và hiệp nhất’ (xem 1 Cr 11:23-34), Phao-lô đã đặc biệt xoáy sâu vào chủ đề ‘ăn và uống’. “Thật vậy, cho tới ngày Chúa đến, mỗi lần ăn Bánh và uống Chén này, là anh em loan truyền Chúa đã chịu chết. Vì thế, bất cứ ai ăn Bánh hay uống Chén của Chúa cách bất xứng, thì cũng phạm tới Mình và Máu Chúa…’ Và lệnh truyền ‘anh em hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Thầy’ (lặp lại hai lần) được các Ki-tô hữu tiên khởi hiểu, chắc chắn không chỉ là cử hành một nghi lễ, mà phải thực hành luôn cả việc ăn và uống, ‘mỗi khi uống’ (câu 25).

Như vậy, dứt khoát việc ‘xem lễ hay dự khán Thánh Lễ’ không thể trở thành qui định chính yếu (buộc ‘xem lễ’ ngày Chúa Nhật…); thậm chí trong Cựu Ước, để tưởng niệm Vượt Qua, ‘Toàm thể cộng đồng Ít-ra-en ăn chiên và bánh không men’. Qui định Xuất Hành xác định rõ các đối tượng không được phép ăn, và do đó cũng không được tham dự vào cuộc vượt qua của toàn dân. Cũng vậy, theo Phao-lô, vấn đề chính là phải ăn bữa tiệc của Chúa sao cho xứng đáng nhất; xứng đáng đây không hệ tại ở việc sạch hay không sạch tội, mà chính yếu hệ tại ở phân biệt được, nhận thức được hay không Thân Thể Đức Ki-tô hiến mình cho ta trong cuộc giải phóng thập giá, vì Người là Con Chiên của cuộc Vượt Qua trong giao ước mới. Rước lễ (ăn) với cõi lòng rộng mở đón nhận ơn giải phóng dứt khoát và hữu hiệu của Chúa Ki-tô - Chiên Vượt Qua mới là điều bất cứ người môn đệ nào của Đức Ki-tô cũng buộc phải thi hành, không như một luật buộc nhưng như một đòi hỏi thiết thân của việc tham dự vào hồng ân cứu độ.

Vì thế, Ki-tô hữu chúng ta cần chân thành và khiêm tốn ăn lễ Vượt Qua, ăn thịt Chiên Con bị sát tế, vì quả thật Bí Tích Thánh Thể đối với chúng ta trước hết phải là ăn và uống Minh Máu Thánh Chúa, là thông phần vào cuộc giải phóng vĩnh viễn mà Đức Giê-su đã thực hiện trên Thập Giá!

Lạy Chiên Con bị sát tế trên thập giá, Chúa đã ban cho chúng con ơn giải phóng qua hiến tế thập giá đau thương. Thế nhưng con chỉ có thể tiếp nhận ơn giải phóng này cách hữu hiệu và dứt khoát nhờ vào việc ăn và uống Thịt và Máu Con Chiên. Xin cho con, mỗi khi cử hành Thánh Thể, luôn có tâm hồn khiêm tốn biết đón nhận sự giải thoát đầy nhân hậu, qua việc cung kính rước Mình và Máu Thánh Chúa vào cõi lòng, cho dầu có bất xứng và tội lỗi, nhưng rất chân thành mong mỏi đón chờ ơn cứu độ. A-men

Lm Gioan Ty, SDB