Nhận thức căn bản về Bí tích Thánh Thể

Christian de Cherge, đan viện phụ dòng Xitô, tử đạo ở Algeria năm 1996, đã kể lại chuyện rước lễ lần đầu của mình: Ngài lớn lên trong một gia đình Công giáo La Mã ở Pháp, và vào ngày rước lễ lần đầu, ngài nói với mẹ: ‘Con không hiểu con đang làm gì.’ Mẹ ngài trả lời đơn giản rằng: ‘Ổn thôi, con không cần phải hiểu bây giờ, về sau con sẽ hiểu.’

Chắc chắn Chúa Giêsu cũng trả lời hệt như thế cho các môn đệ trong bữa Tiệc ly, lần đầu các ngài rước lễ. Khi trao bánh, Chúa Giêsu nói, ‘Này là mình thầy,’ rồi trao chén rượu mà nói, ‘Này là máu thầy,’ đây là những việc mà các môn đệ chẳng thể hiểu nổi.  Các ngài hẳn đã rất bối rối và hoang mang. Chúng ta phải hiểu chuyện này thế nào đây? Ăn thịt và uống máu một người nghĩa là gì? Tôi cho rằng trước sự không hiểu nổi này của các môn đệ, thì như mẹ của Christian de Cherge, Chúa Giêsu hẳn sẽ nói: Các con không cần phải hiểu bây giờ, về sau con sẽ hiểu.

Thực vậy, trong việc lập Phép Thánh Thể tại bữa Tiệc ly, Chúa Giêsu không yêu cầu các môn đệ hiểu việc họ đang làm, Ngài chỉ yêu cầu các môn đệ cử hành việc này trong đức tin cho tới khi Ngài lại đến.  Nhận thức của các môn đệ về những gì mình đang làm khi cử hành Phép Thánh Thể chỉ được tăng tiến khi các ngài lớn dần trong đức tin.  Nhưng lúc đầu, Chúa Giêsu không đòi hỏi các môn đệ phải hiểu nhiều, cũng không giải thích nhiều cho họ về việc mà Ngài đang cùng cử hành với họ. Chúa Giêsu chỉ đơn giản muốn họ ăn thịt và uống máu Ngài.

Ngài không cho họ một khóa thần học về Phép Thánh Thể tại bữa Tiệc ly. Nhưng chỉ đơn thuần cho chúng ta một nghi thức và muốn chúng ta cử hành thường xuyên, cho dù trí tuệ của chúng ta có hiểu được chuyện này đến đâu chăng nữa. Một trong những giải thích rõ ràng hơn của Chúa Giêsu về ý nghĩa của Phép Thánh Thể là hành động biểu tượng của Ngài khi rửa chân cho các môn đệ. Và cũng không khác gì mấy.

Chúng ta thường không buộc phải hiểu trọn vẹn hay thỏa đáng về Phép Thánh Thể. Đức tin của chúng ta chỉ cần các tín hữu chúng ta dự phần vào Phép Thánh Thể.  Thật vậy, như trong trường hợp của các mầu nhiệm thâm sâu, không có một giải thích lý tính thỏa mãn nào về Phép Thánh Thể. Không một ai, không một thần học gia nào trên thế giới, có thể giải thích thỏa đáng về mặt tri thức, hiện tượng, tâm lý, hay thậm chí là thiêng liêng trong việc ăn và uống máu này cả. Vậy chúng ta phải hiểu thế nào đây? Cái đầu không đủ tầm để hiểu.  Thay vào đó, chúng ta phải dựa vào những ẩn dụ và biểu tượng, để có được một hiểu biết mơ hồ trực giác về sự này. Chúng ta có thể thực sự hiểu được mầu nhiệm này, dù không thể hiểu trọn vẹn được.

Trong thời gian đào tạo chủng viện và nghiên cứu nâng cao của mình, tôi đã có 3 bài luận chính về Phép Thánh Thể. Sau khi xem đủ mọi bài văn và sách vở về Phép Thánh Thể, tôi kết luận rằng tôi không hiểu được, và tôi đủ hạnh phúc với điều này, bởi những bài vở này đã dạy cho tôi biết về tầm quan trọng của việc tôi cử hành và dự phần vào Phép Thánh Thể. Với đủ mọi kiến thức thông tuệ của mình, giá trị đích thực của tất cả các bài vở này là cuối cùng đã cho tôi biết điều mà mẹ của Christian de Cherge đã nói với con mình trong ngày rước lễ lần đầu: Con không cần phải hiểu bây giờ, về sau con sẽ hiểu. Tất nhiên, trong đây là sự thật rằng có một sự gì đó thâm sâu đáng để chúng ta nhận thức hiểu biết, nhưng sự đó quá đỗi sâu sắc không thể nắm bắt cho trọn ngay bây giờ được.

Có lẽ điều này sẽ hữu ích cho chúng ta khi tìm kiếm một lời nào đó mà nói với con cái chúng ta hay với những người trẻ vốn không còn đi nhà thờ nữa, và cả những người bảo với chúng ta rằng họ không đi nhà thờ bởi không thấy có ý nghĩa gì trong Phép Thánh Thể. Thời nay, chúng ta nghe lời than thở này suốt: ‘Tại sao tôi nên đi nhà thờ, nó chẳng có ý nghĩa gì với tôi?’ Sự cự tuyệt này đơn thuần là một cách khác để nói lên những gì mà Christian de Cherge nhỏ tuổi hỏi mẹ mình lúc chuẩn bị rước lễ lần đầu: Con không hiểu được chuyện này. Có lẽ câu trả lời của chúng ta cũng đồng điệu với lời đáp của mẹ ngài: Con không cần phải hiểu bây giờ, về sau con sẽ hiểu.

Thần học gia người Anh, Ronald Knox, khi nói về Phép Thánh Thể, đã trình bày rằng: Các Kitô hữu chúng ta, không bao giờ thực sự thành tín với Chúa Giêsu, cho dù theo phái nào đi chăng nữa. Đến cuối cùng, không một ai trong chúng ta theo trọn những giáo huấn của Chúa Giêsu. Chúng ta không quay má kia cho người ta đánh. Chúng ta không tha thứ cho địch thù của mình. Chúng ta không thanh luyện tư tưởng của mình. Chúng ta không thấy Chúa trong người nghèo. Chúng ta không giữ lòng mình nguyên tuyền khỏi những sự thế gian. Nhưng, chúng ta, thành tín theo một cách rất quan trọng, đó là tiếp tục cử hành Phép Thánh Thể.

Điều cuối cùng mà Chúa Giêsu muốn chúng ta làm trước khi chịu chết, chính là hãy tiếp tục cử hành Phép Thánh Thể. Và đây là việc chúng ta đã làm, cho dù không bao giờ thực sự nắm bắt lý tính về việc mà chúng ta đang làm. Nhưng chúng ta thành tín khi làm việc này, bởi chúng ta nắm bắt được sự khôn ngoan nơi người mẹ của Christian de Cherge. Sự này, con không phải hiểu, con chỉ cần làm mà thôi.

 

J.B. Thái Hòa chuyển dịch