THÁNH PHÊ-RÔ VÀ THÁNH PHAO-LÔ TÔNG ĐỒ (29 tháng 6)

Suy niệm Tin Mừng Mt 16:13-19

Ta hiểu ra sao về các cột trụ của Hội Thánh?

            Đoạn Tin Mừng Mát-thêu chương 16, từ câu 13 tới câu 19 gồm hai ý chính: việc ‘tuyên xưng Đức Giê-su là Đấng Ki-tô - Con Thiên Chúa hằng sống’ là một ơn huệ của Chúa Cha, và vị trí hàng đầu của Phê-rô trong nhóm mười hai tức là đứng đầu Hội Thánh.

Phê-rô là người đầu tiên trong nhóm mười hai lên tiếng tuyên xưng: Đức Giê-su là Đấng Ki-tô - Con Thiên Chúa hằng sống. Nội dung lời tuyên tín của ông thật là độc đáo, đặc biệt nếu xét trong bối cảnh chính trị tôn giáo của người Do Thái thời bấy giờ. Đức Giê-su đã lên tiếng khen ngợi ông vì lời tuyên tín đó; tuy nhiên cũng chính lời khen ngợi này lại cho thấy rằng: lời tuyên tín vượt bậc này thật ra chẳng phải là công trạng gì của riêng ông. Phàm nhân hay ‘xác thịt máu huyết’ không bao giờ có thể tuyên tín một điều tương tự, mà chỉ có ơn trên của ‘Cha Thầy’ mạc khải cho mới biết được mà thôi. Vì lẽ đó lời khen ngợi “anh thật là người có phúc” không chỉ dành riêng cho một mình Phê-rô, mà còn có giá trị cho từng Ki-tô hữu chúng ta nữa, đơn giản bởi vì chính Chúa Cha đã chọn chúng ta, và đưa chúng ta đến với Người trong niềm tin vào Đức Ki-tô Giê-su, Cứu Chúa (xem Ga 6:37-44; Mt 13:13).

Vậy thì vì lý do nào mà Đức Giê-su chọn đặt Phê-rô đứng đầu nhóm các Tông Đồ? Người rõ ràng đã xác định vai trò trụ cột của ông qua việc cải tên Si-mon thành Phê-rô, có nghĩa là Đá Tảng. Việc cải tên đối với người Do Thái bao giờ cũng đánh dấu một sứ mạng mới. Thực tế khi chỉ định ông đứng đầu nhóm Tông Đồ và trao cho ông quyền lãnh đạo, Đức Giê-su đang nhắm tới một điều rất quan trọng nào đó; nói cách khác, Người đang có trong đầu một ý niệm rất rõ về sứ mạng của Hội Thánh và vai trò của Phê-rô trong đó.

Qua khảng định của Đức Giê-su thì vai trò của Phê-rô trước hết phải là củng cố đức tin của Hội Thánh cho kiên vững, và sự kiên vững đó phải là tuyệt đối tới độ “quyền lực tử thần - hay cửa âm phủ - sẽ không thắng nổi”. Như thế cũng đồng nghĩa với việc qua Phê-rô Thiên Chúa sẽ bảo đảm ‘mạc khải’ về Đức Ki-tô Giê-su Cứu Chúa cứ tiếp tục tồn tại mãi cho đến muôn đời muôn kiếp. Với Phê-rô, và cùng với nhóm mười hai tức là Hội Thánh, niềm tin vào Giê-su Ki-tô Cứu Chúa được bảo đảm sẽ không bao giờ suy chuyển.

Câu nói tiếp theo của Đức Giê-su đã thực sự cho thấy, thứ đức tin từ trên ban cho đó mà Phê-rô và các Tông Đồ phải thi hành là một thứ quyền bính đặc biệt mang tính tháo cởi và cầm buộc: “Thầy sẽ trao cho anh chìa khóa Nước Trời; dưới đất anh cầm buộc điều gì, trên trời cũng cầm buộc như vậy; dưới đất anh tháo cởi điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy”. Nếu căn cứ vào Phúc Âm của thánh sử Gio-an (xem Ga 20:22-23) thì, quyền bính này không chỉ dành riêng cho một mình Phê-rô mà là cho cả nhóm Mười Hai cũng như cho mọi môn đệ khác của Đức Ki-tô sau này, có nghĩa là tất cả những ai đã đón nhận Thánh Thần. Và đó phải là một thứ quyền bính mang rõ mục đích cứu rỗi. Do đó nếu hiểu ‘cầm buộc và tháo cởi’ là xác định rõ điều gì là cấm và điều gì là cho phép thì đúng là ta đã quá thiên về cái nhìn Hội Thánh như một cơ cấu pháp quyền, một tổ chức của con người nặng tính luật lệ, mà quên đi mất sự tự do trong Thần Khí mà Tông Đồ Phao-lô đã không ngừng nhấn mạnh. Còn một lối giải thích nữa theo cách hiểu truyền thống về ‘Ex Cathedra – Huấn quyền của Giáo Hội’ thì quyền bính này liên quan tới việc bảo đảm nội dung tinh tuyền chính xác của việc tuyên xưng đức tin. Tuy nhiên đức tin lại là lãnh vực của cõi lòng, cho nên dẫu huấn quyền của Giáo Hội có được hiểu như thế đi nữa, thì ngay cả ‘quyền’ này cũng cần phải được hiểu cách quân bình hơn. Vì, mọi Ki-tô hữu trong Thánh Thần đều được coi là những người trưởng thành, như tông đồ Gio-an đã từng xác quyết: “Phần anh em, ‘dầu sức’ mà anh em đã lãnh nhận từ Đức Ki-tô ở lại trong anh em, và anh em chẳng cần ai dạy dỗ nữa, nhưng ‘dầu’ của Người dạy dỗ anh em mọi sự…” (1 Ga 2:27).

Nếu liên kết các điều trên với Tin Mừng Lu-ca chương 22, các câu 31-32 “…Thầy cầu nguyện cho anh để anh khỏi mất lòng tin… Phần anh, một khi đã trở lại, hãy làm cho anh em của anh nên vững mạnh”, hay với đoạn văn chương 21, các câu 15-18 của Tin Mừng Gio-an “Thưa Thầy, Thầy biết rõ mọi sự; Thầy biết con yêu mến Thầy… Hãy chăm sóc các cừu mẹ của Thầy” ta mới thấy rõ nội dung của thứ đức tin hay quyền bính được ủy thác cho Phê-rô đích thực là gì. Câu ‘cầm buộc và tháo cởi’ phát ra từ môi miệng Đức Giê-su không thể được hiểu theo nghĩa quyền bính hay luật lệ của người Do Thái, lại càng xa lạ hơn với quan niệm duy luật pháp (legalism) của người Rô-ma. Theo Đức Giê-su: quyền (hay đức tin) được trao cho Phê-rô và các môn đệ chính là thứ quyền năng mà Người trước hết đã lãnh nhận được từ Chúa Cha; đó là “Quả vậy, Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian nhờ con của Người mà được cứu độ” (Ga 3:16-17). Đó là thứ quyền bính của tha thứ và xót thương, để rồi khi chính bản thân Phê-rô nghiệm ra điều này, sau những lần sa ngã thảm hại, ông mới thật sự trở nên kiên vững hầu có thể củng cố niềm tin của các anh em mình trong thứ ‘quyền bính’ độc đáo này. Không lạ gì hai cột trụ vững mạnh nhất của một Hội Thánh hiện thân Thiên Chúa nhân ái cứu độ phải là những con người đã được bén rễ sâu nhất trong lòng nhân ái xót thương của Thiên Chúa. Phê-rô đã vậy mà Phao-lô cũng chẳng kém: một Phê-rô trốn chạy và chối Thầy mình tới ba lần, và một Phao-lô thâm tín “Tôi là người hèn mọn nhất trong số các Tông Đồ, tôi không đáng được gọi là Tông Đồ, vì đã ngược đãi Hội Thánh của Thiên Chúa” (1 Cr 15:9). Phải! các vị là những người như thế, là những người chính mình nhận ra lòng thương xót thứ tha và lòng từ nhân vô biên của Thiên Chúa, nên các ngài mới xứng đáng trở thành cột trụ vững chắc nhất của tòa nhà Hội Thánh của một Ki-tô Cứu Chúa, và không ngừng củng cố các anh em mình trong niềm tin vào lòng xót thương này.

Do đó, được tham gia vào quyền lãnh đạo phẩm trật trong Hội Thánh của Đức Ki-tô, tôi hay bất cứ linh mục nào khác cũng đều phải xác tín như đinh đóng cột về thứ quyền bính rất đặc biệt của Tin Mừng nói trên. Và chỉ khi nào nắm bắt và thực hành được điều này, tôi mới có thể chu toàn thứ quyền bính ‘Cầm buộc và tháo cởi’ mà Đức Giê-su đã lãnh nhận được từ tay Chúa Cha và đã được trao lại cho Phê-rô trước hết, cho nhóm mười hai và cho tất cả các chức quyền trong Hội Thánh qua mọi thời đại.

Lạy Chúa, hôm nay con dâng lời cầu nguyện cho Đức Thánh Cha Phan-xi-cô và mọi phẩm trật trong Hội Thánh Chúa. Cùng với Hội Thánh, con tin vững chắc rằng: niềm tin vào Giê-su Ki-tô - Cứu Chúa sẽ kiên vững đến muôn đời. Xin cho con bớt đi việc nhìn lên Hội Thánh như một thứ quyền lực cai quản, hoặc như một bậc thầy răn dạy; nhưng xin dạy cho con biết nhìn nhận sự lãnh đạo của Hội Thánh như một thúc đầy ngày càng tiến sâu hơn vào lòng nhân ái xót thương của Thiên Chúa. Con biết điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới việc mục vụ linh mục mà Chúa trao phó cho con. Cũng chính vì thế mà nhân ngày lễ hôm nay, con sẽ coi như món quà lớn hơn hết nếu Chúa cho con thêm hiểu biết và tham gia sâu hơn vào thứ ‘quyền lực đặc biệt’ này. A-men