CHÚA NHẬT V MÙA CHAY (Năm A)

Suy niệm Tin Mừng Ga 11:1-45

2 - Thương xót có sức làm cho sống lại

Nếu mọi phép lạ Đức Giê-su thực hiện đều là thể theo yêu cầu của người xin, và điều kiện duy nhất Người đòi hỏi là tin và phó thác vào Người, thì riêng phép lạ làm cho La-da-rô đã chết và chôn trong mộ đã bốn ngày được sống lại thì hình như từ phía Đức Giê-su đã có một ý đồ dàn dựng nào đó, một dàn dựng khá phức tạp và khó hiểu; “Bệnh này không tới nỗi chết đâu, nhưng là dịp để bày tỏ vinh quang của Thiên Chúa qua cơn bệnh này, Con Thiên Chúa được tôn vinh… La-da-rô đã chết; Thầy mừng cho anh em, vì thầy đã không có mặt ở đó, để anh em tin”. Như vậy, ta có thể nói: cái chết của La-da-rô là một sự kiện cố tình, một màn dàn dựng có kịch bản dọn trước; thế nhưng chủ đích của màn dàn dựng này là gì? nói cách khác: Đức Giê-su, qua phép lạ cả thể này, muốn các môn đệ Người tin vào điều gì? Tôi vẫn thường được nghe giải thích cách dễ dãi rằng: phép lạ cả thể này là nhằm chứng tỏ quyền năng tuyệt đối của Thiên Chúa, vì chỉ một mình Thiên Chúa mới có quyền làm cho một người chết đã chôn cất bốn ngày rồi được sống lại! Điều đó là đương nhiên, nhưng những lời khảng định tiếp theo của Đức Giê-su lại cho thấy: các chi tiết dàn dựng của màn trình diễn công phu được Gio-an ghi lại cách chi tiết và trang trọng, hình như chỉ nhằm long trọng tuyên bố một điều chưa ai từng nghe: “Chính Thầy là sự sống lại và là sự sống. Ai tin Thầy thì dù đã chết, cũng sẽ được sống. Ai sống và tin vào Thầy sẽ không bao giờ phải chết”.

Trước hết, cái ‘chết và sống’ được Đức Giê-su đề cập tới ở đây, không thể chỉ là cái chết và sống thể lý sinh học; bởi vì ngày nay y khoa đã có những bước tiến dài để có thể làm cho một người chết lâm sàng được hồi sinh trở lại, cho dầu điều này hiện vẫn còn là một hiện tượng khá phi thường và hiếm hoi. Nội dung Tin Mừng của các phép lạ mới là điều các thánh sử nhấn mạnh, chẳng hạn như khi đứng trước người bị bại liệt, Người nói với anh ta: “Tội con được tha rồi!...” ‘Tin Mừng có sức chữa lành’, đó là điều Đức Giê-su muốn chứng tỏ qua các lần Người chữa bệnh thể lý; tuy nhiên, đây là trường hợp rất đặc biệt, khi mà đề tài Người đưa ra lại là tâm điểm của chính Tin Mừng: Người chính là sự ‘Sống Lại’, và sẽ làm cho bất cứ kẻ nào tin vào Người, cho dầu có chết cũng sống lại, không chỉ về mặt thể lý mà nhất là về tinh thần - thiêng liêng, “Nếu Thày có mặt ở đây thì em con đã không chết”. Vì đây là tuyên bố mấu chốt nhất của Tin Mừng cho nên Người dàn dựng một phép lạ cả thể và công khai (với rất nhiều chứng nhân) hầu làm cho lời công bố được thêm sức mạnh. Như vậy thì cái chết của La-da-rô đã chôn vùi bốn ngày rõ ràng là hình ảnh của thứ tội nặng nề và quyết liệt nhất (the gravest and the most definitive sin), mà ta vẫn quen gọi là tội trọng, hay tội chết (mortal sin). Trước cả một cái chết như thế, Đức Giê-su vẫn long trọng xác quyết: “Ai tin Thầy thì dù đã chết, cũng sẽ được sống”; đồng nghĩa với khảng định: ‘ai tin Thầy thì dù có phạm trọng tội, cũng được tha và tìm lại được sự sống.’

Trong cái chết thể lý thì kẻ chết chỉ cần tới quyền phép đặc biệt của Thiên Chúa là đã có thể được sống lại; còn trong cái chết của tội, quyền phép thôi chưa đủ, mà còn cần phải có cả một lòng từ ái xót thương vô biên. Do đó, câu tuyên xưng của cô Mác-ta, cho dầu có đúng nhưng vẫn không được thánh sử Gio-an đề cao: “Thưa Thầy, con tin Thầy là Đức Ki-tô, Con Thiên Chúa, Đấng phải đến thế gian”. Như nhiều người Do Thái cô mới chỉ nhắc tới quyền phép Đức Chúa ban cho đấng Thiên Sai của Ngài. Bài Tin Mừng ghi nhận một chi tiết tuy âm thầm nhỏ mọn nhưng thật sâu sắc: “Đức Giê-su thổn thức trong lòng và xao xuyến… Đức Giê-su liền khóc”. Điều này cho thấy: việc cho La-da-rô sống lại từ cõi chết không chỉ chứng tỏ quyền phép Thiên Chúa, nó còn tỏ lộ sức mạnh của cõi lòng yêu thương rất ư là nhân bản của Đức Giê-su. Nó có mục đích cho thấy vinh quang đích thực của Thiên Chúa là rất tình người, là thật gần gũi, vì đó là vinh quang của lòng từ nhân và hay thương xót. Thiên Chúa của Đức Giê-su đầy tình người và xót thương, chứ không uy nghi đáng sợ như Thiên Chúa của Cựu ước; vì chỉ có Thiên Chúa của từ nhân và giầu lòng thương xót mới có thể là sự sống lại!

Điều then chốt trong câu truyện La-da-rô đã chết được cho sống lại chính là khảng định, lòng thương xót có khả năng giải thoát khỏi chết và hoàn lại trọn vẹn sự sống. Cho tới nay nhiều người vẫn nghĩ là: lòng thương xót thường chỉ được áp dụng cho những trường hợp nhỏ nhoi nhẹ nhàng; còn lãnh vực sống chết cần phải dành cho công lý, nơi quyền uy thống trị. Có lẽ vì thế mà cô Mác-ta thấy không còn chút hy vọng nào, cho dầu cô biết rằng Đức Giê-su rất mực thương mến gia đình cô: “Thưa Thầy, nặng mùi rồi, vì em con ở trong mồ đã được bốn ngày!” Tín thác vào ‘lòng thương xót vô bờ bến’ của Thiên Chúa liệu sẽ dẫn một Ki-tô hữu tới đâu; nhiều người tỏ ra hoài nghi, họ chỉ thấy ‘thương xót’ luẩn quẩn trong tha vạ, tha hình phạt, hưởng ân xá…, trong khi thương xót mạnh và quyết liệt tới độ: thật sự hoàn lại sức sống và hoàn lại cách trọn vẹn, cả trong trường hợp mắc tội trọng hay tội chết; điều này được phép lạ La-da-rô sống lại sau bốn ngày trong mồ dẫn chứng hùng hồn. Điều kiện duy nhất để việc này trở thành hiện thực là: tin vững chắc: ‘Đức Ki-tô là sự sống lại’. Đức Giê-su đã chằng đòi Mác-ta phải hội được điều kiện duy nhất đó sao: “Nào Thầy đã chẳng nói với chị rằng nếu chị tin, chị sẽ được thấy vinh quang của Thiên Chúa sao”. Và cũng chính niềm tin đó mà Ki-tô hữu chúng ta trong Mùa Chay thánh này, được mời gọi vun trồng cho thật vững chắc: “Đức Ki-tô đã chết vì chúng ta, ngay khi chúng ta còn là những người tội lỗi, đó là bằng chứng Thiên Chúa yêu thương chúng ta” (Rm 5:8). Và ai trọn vẹn tin vào Đức Ki-tô Giê-su như thế thì dù đã chết, cả chết trong các tội nặng nề nghiêm trọng nhất, cũng sẽ được sống, và còn được sống dồi dào nữa là đàng khác!

Vậy thì đúng là hôm nay Chúa cũng đang gửi tới mỗi chúng ta câu hỏi, như Người đã đặt ra cho cô Mác-ta ngày xưa: “Con có tin thế không?”

Lạy Chúa, con cầu nguyện cho các anh chị em dự tòng, mà trong Mùa Chay thánh này, đang cố gắng chuẩn bị đáp lại câu hỏi trên cách trọn vẹn nhất, nhân ngày họ lãnh nhận bí tích Thánh Tẩy. Đồng thời xin Chúa cũng ban cho con ơn, để trong bất kỳ hoàn cảnh nào của cuộc sống, đặc biệt vào giờ phút lâm chung, cho dầu có yếu đuối rơi vào những sa ngã và lỗi phạm nặng nề nhất, con vẫn có thể tự đáy lòng mình tuyên xưng: ‘Đức Ki-tô đã chết cho tôi vì yêu thương tôi!’, và tin chắc rằng nhờ đó con sẽ bảo đảm được sống lại cách sung mãn với Người. A-men