Hôm nay, thứ năm 16-6, trong
thánh lễ ban sáng tại Nguyện đường Nhà trọ Thánh Marta, giáo hoàng
Phanxicô nói về thần học nghèo khó. Theo các bài đọc trong ngày, Đức
Thánh Cha suy niệm về vị trí của nghèo khó trong Tin mừng, nói rằng nếu
loại bỏ sự nghèo khó thì không thể hiểu nổi Tin mừng, và thật không công
bằng khi dán nhãn cho các linh mục bận tâm lo cho người nghèo là ‘cộng
sản.’
Bài
đọc 1, kể chuyện thánh Phaolô quyên góp ở Giáo hội Corinthô để lo cho
Giáo hội Jerusalem, nơi các tín hữu đang gặp khó khăn. Giáo hoàng
Phanxicô chỉ ra rằng, ngày nay, nghèo khó là ‘một từ luôn luôn gây khó
chịu.’ Ngài nói rằng, nhiều lần chúng ta nghe thấy: ‘Nhưng linh mục này
nói quá nhiều về nghèo khó, giám mục này nói về nghèo khó, tín hữu này,
nữ tu này nói về nghèo khó … họ hơi cộng sản đó?’ Nhưng, giáo hoàng cảnh
báo rằng, ngược lại , ‘Nghèo khó là trung tâm của Tin mừng, nếu loại bỏ
sự nghèo khó khỏi Tin mừng, thì chúng ta chẳng thể hiểu được bất kỳ
điều gì trong thông điệp của Chúa Giêsu.’
Khi đức tin chưa chạm đến túi tiền thì chưa đich thực
Đức Phanxicô nói rằng, ‘thánh Phaolô nói
với Giáo hội Corinthô, nhấn mạnh về sự sung túc thực sự của họ: ‘Các
bạn giàu có về mọi mặt, về đức tin, lời ăn tiếng nói, về kiến thức, về
mọi nhiệt tâm và tình yêu thương mà chúng tôi đã dạy.’ Và thánh tông đồ
tiếp rằng: ‘khi giàu, các bạn cũng quãng đại trong việc ‘quyên góp’ này:
Đức Phanxicô tiếp, ‘Nếu các bạn có quá
nhiều phong phú trong lòng, những giàu có nhiệt tâm, đức mến, giàu có
Lời Chúa, hiểu biết về Chúa, thì hãy để sự giàu có này chạm đến túi tiền
của bạn,và đây là luật vàng: khi đức tin không chạm đến túi tiền, thì
không phải là đức tin đích thực. Đây là luật vàng mà thánh Phaolô đã
nói: ‘Các bạn giàu có nhiều thứ, vậy hãy rộng rãi trong công việc quảng
đại này.’ và đây chính là sự đối lập giữa giàu có và nghèo khó. Giáo hội
Jerusalem nghèo, đang gặp khó khăn kinh tế, nhưng lại giàu bởi có kho
báu thông điệp Tin mừng. Giáo hội Jerusalem nghèo, đã làm giàu cho Giáo
hội Corinthô với thông điệp Tin mừng, đã cho họ sự giàu có của Tin
mừng.’
Hãy để sự nghèo khó của Chúa Kitô làm giàu cho chúng ta
Tiếp tục với lời thánh Phaolô, giáo
hoàng Phanxicô tiếp tục kêu gọi tất cả chúng ta hãy theo gương giáo hội
Corinthô, nơi các thành viên có rất nhiều của cải vật chất và đủ mọi thứ
khác, họ từng nghèo khi không được rao giảng Tin mừng, nhưng đã được
Giáo hội Jerusalem làm cho giàu có bằng cách giúp xây dựng đoàn Dân
Chúa. Đây chính là nền tảng của ‘thần học nghèo khó.’ Chúa Giêsu Kitô,
Đấng giàu có tột bật, sự giàu có của Thiên Chúa, đã làm mình trở nên
nghèo, Ngài hạ mình vì chúng ta. Và đây, chính là ý nghĩa của mối Phúc
thật thứ nhất: ‘Phúc thay ai nghèo khó trong lòng,’ cụ thể là, ‘nghèo
khó là để bản thân được làm giàu nhờ nghèo khó của Chúa Kitô, khao khát
độc nhất sự giàu có của Chúa Kitô.’
‘Khi chúng ta giúp đỡ người nghèo, chúng
ta không làm công việc của một tổ chức cứu trợ ‘theo cách của Kitô
giáo.’ Làm thế là một việc tốt, một việc tử tế, cứu trợ là tốt đẹp và
nhân văn, nhưng đây không phải là sự nghèo khó Kitô mà thánh Phaolô
giảng dạy và mong muốn cho mỗi người chúng ta. Nghèo khó Kitô là tôi cho
đi bản thân mình, chứ không phải những thứ mình dư thừa, tôi trao cho
người nghèo cái tôi đang cần cho mình, bởi tôi biết rằng người nghèo đó
làm giàu cho tôi. Tại sao người nghèo lại làm giàu cho tôi? Bởi chính
Chúa Giêsu nói rằng Ngài ở nơi người nghèo.’
Nghèo khó Kitô không phải là một hệ tư tưởng
Khi người ta không lấy của dư dật, mà
lấy một sự của chinh mình, để trao cho người nghèo, cho một cộng đoàn
nghèo, thì người đó sẽ được làm cho giàu có. Chúa Giêsu hành động trong
những người làm việc này, và khi họ làm rồi, thì Chúa Giêsu hành động
trong người nghèo, làm giàu có cho người đã trao cho mình chân giá trị.
‘Đây là thần học nghèo khó. Bởi nghèo
khó là tâm điểm của Tin mừng, chứ không phải là một hệ tư tưởng. Chính
bởi mầu nhiệm này, mầu nhiệm Chúa Kitô tự hạ mình, Đấng để mình bị bần
cùng hóa để phong phú hóa chúng ta. Vậy nên, có thể hiểu được vì sao mối
Phúc thật đầu tiên là ‘Phúc thay những ai nghèo khó trong lòng.’ Nghèo
khó trong lòng nghĩa là đi trên đường của Chúa, sự nghèo khó của Thiên
Chúa, Đấng tự hạ mình đến nỗi trở nên bánh ăn cho chúng ta trong lễ hiến
tế. Ngài tiếp tục hạ mình vào lịch sử Giáo hội, vào tưởng niệm cuộc
thương khó, và bằng việc tưởng niệm sự sỉ nhục của Ngài, tưởng niệm sự
nghèo khó của Ngài, bằng chính bánh này, mà Ngài làm cho chúng ta nên
giàu có.’
J.B. Thái Hòa